ซูเปอร์ฟู้ดไทย แคลเซียมสูงกว่าปลาแซลมอน 25 เท่า! ดีต่อหัวใจ สมอง และสายตา
นี่คือปลาชนิดหนึ่งที่มีปริมาณแคลเซียมสูง พร้อมทั้งสารอาหารอื่นๆ ที่เป็นประโยชน์ต่อสุขภาพหัวใจและสมอง
ปลาที่มีแคลเซียมสูงกว่าปลาแซลมอนถึง 25 เท่า
แคลเซียมเป็นหนึ่งในแร่ธาตุสำคัญที่จำเป็นต่อการมีสุขภาพดี การได้รับแคลเซียมเพียงพอไม่เพียงช่วยให้กระดูกแข็งแรง แต่ยังดีต่อการทำงานของกล้ามเนื้อหัวใจและระบบประสาทอีกด้วย เมื่อพูดถึงอาหารที่มีแคลเซียมสูง หลายคนมักนึกถึงนมหรืออาหารทะเล เช่น ปลาซาร์ดีน ปลาแซลมอน กุ้ง ปู
แต่อาจมีไม่กี่คนที่รู้ว่า “ปลากะตัก” ซึ่งเป็นปลาที่คุ้นเคยในเวียดนามนั้น กลับมีแคลเซียมสูงกว่าปลาแซลมอนเสียอีก
ตามข้อมูลจากกระทรวงเกษตรสหรัฐอเมริกา (USDA) ปลากะตัก 100 กรัม มีแคลเซียม 232 มิลลิกรัม ขณะที่ปลาแซลมอน 100 กรัม มีแคลเซียมเพียง 9 มิลลิกรัม หมายความว่า ปลากะตักมีแคลเซียมสูงกว่าปลาแซลมอนถึง 25.7 เท่า
นอกจากแคลเซียมแล้ว ปลากะตักยังมีสารอาหารมากมาย ตามเว็บไซต์ Healthline ปลากะตัก 45 กรัม มีพลังงาน 95 แคลอรี โปรตีน 13 กรัม ไขมัน 4 กรัม และมีวิตามินกับแร่ธาตุต่างๆ เช่น วิตามิน B3, B12, ซีลีเนียม, เหล็ก, โพแทสเซียม
ด้วยสารอาหารที่หลากหลาย ปลากะตักจึงมีประโยชน์ต่อสุขภาพหลายด้าน
ประโยชน์ของปลากะตัก
เมื่อตรวจสอบองค์ประกอบทางโภชนาการของปลากะตัก จะเห็นได้ชัดว่าปลาชนิดนี้มีโปรตีนสูง การเพิ่มอาหารที่อุดมด้วยโปรตีน เช่น ปลากะตักในมื้ออาหาร จะช่วยในการควบคุมน้ำหนักได้ เพราะโปรตีนทำให้รู้สึกอิ่มนานขึ้น และยังช่วยรักษามวลกล้ามเนื้อ
ตามเว็บไซต์ WebMD ปลากะตักยังเป็นแหล่งของกรดไขมันโอเมกา-3 ที่ช่วยส่งเสริมสุขภาพหัวใจได้อย่างมีประสิทธิภาพ งานวิจัยหลายฉบับระบุว่า โอเมกา-3 ช่วยลดระดับไตรกลีเซอไรด์ ชะลอการก่อตัวของคราบไขมันในหลอดเลือด และลดความดันโลหิต อีกทั้งยังช่วยลดความเสี่ยงของโรคหลอดเลือดสมองได้ เนื่องจากสามารถลดการเกิดลิ่มเลือด
การศึกษาจาก Harvard Medical School ในสหรัฐฯ ยังพบว่า การรับประทานปลากะตักช่วยเสริมการทำงานของสมอง และลดความเสี่ยงโรคสมองเสื่อม นักวิทยาศาสตร์พบว่า ผู้ที่บริโภคโอเมกา-3 ในปริมาณมากจะมีระดับสารเบต้า-อะไมลอยด์ (ปัจจัยเสี่ยงต่อโรคอัลไซเมอร์) ต่ำกว่า
โอเมกา-3 ในน้ำมันปลากะตักยังดีต่อสายตา งานวิจัยชี้ว่า การรับประทานอาหารที่อุดมด้วยโอเมกา-3 ช่วยลดความเสี่ยงของโรคจอประสาทตาเสื่อม ซึ่งเป็นสาเหตุหนึ่งของการสูญเสียการมองเห็น
งานวิจัยพบว่า การขาดซีลีเนียมอาจทำให้เกิดปัญหาต่อมไทรอยด์ผิดปกติ ตามข้อมูลจาก WebMD การรับประทานปลากะตักประมาณ 56 กรัม (2 เสิร์ฟ) จะให้ซีลีเนียมประมาณ 31 ไมโครกรัม ดังนั้น การบริโภคปลากะตักเป็นประจำจะช่วยเสริมซีลีเนียมให้ร่างกาย ส่งผลดีต่อระบบต่อมไทรอยด์
ปลากะตักในประเทศไทย
ปลากะตักเป็นปลาขนาดเล็กที่พบได้ทั่วไปในน่านน้ำไทย และถือเป็นทรัพยากรสัตว์น้ำที่มีความสำคัญทางเศรษฐกิจ โดยกรมประมงแบ่งกลุ่ม “ปลาเป็ด” ซึ่งรวมปลากะตักไว้ด้วย และใช้เครื่องมือเช่น อวนล้อมจับ อวนครอบ ช้อน หรืออวนยกในการจับปลากะตักในหลายพื้นที่ของประเทศ
ในการจับปลากะตักแบบพื้นบ้าน มักใช้ อวนทับตลิ่ง หรืออวนล้อมจับในเขตน้ำตื้น (ความลึก 1‑3 เมตร) โดยเรือจะล้อมฝูงปลากะตัก แล้วดึงอวนขึ้นเกยชายฝั่ง จากนั้นใช้สวิงหรือตะกร้าตักปลาออกมา ซึ่งในบางพื้นที่ เช่น อำเภอสายบุรี จังหวัดปัตตานี มีการใช้วิธีนี้ในอดีต บางแห่งใช้เรือปั่นไฟเป็นวิธีดักจับกลางคืนเพื่อดึงปลากะตักเข้ามาในอวน
เมนูที่นิยมใช้ปลากะตักในประเทศไทย ได้แก่ นำมาทำน้ำปลา (โดยเฉพาะในภาคใต้), ทอดกรอบ, ผสมในอาหารแปรรูป เช่น ข้าวเกรียบปลา โดยปลากะตักมีบทบาทสำคัญในการผลิตข้าวเกรียบปลาที่มีแคลเซียมสูง
