เปิดข้อมูล “แรร์เอิร์ธ” แร่หายาก อยู่โซนไหนของไทย ทำไมสหรัฐถึงให้ความสนใจ
กลายเป็นประเด็นร้อนที่ทั่วโลกจับตามอง หลัง นายอนุทิน ชาญวีรกูล นายกรัฐมนตรีของไทย และ โดนัลด์ ทรัมป์ ประธานาธิบดีสหรัฐอเมริกา ร่วมลงนามใน “บันทึกความเข้าใจ (MOU) ว่าด้วยความร่วมมือในการพัฒนาห่วงโซ่อุปทานแร่ธาตุสำคัญของโลก” หรือที่รู้จักกันในชื่อ MOU แร่แรร์เอิร์ธ (Rare Earth) ซึ่งถือเป็นจุดเริ่มต้นสำคัญของการสร้างความร่วมมือด้านพลังงานและเทคโนโลยีเชิงยุทธศาสตร์ระหว่างสองประเทศ
ANDREW CABALLERO-REYNOLDS / AFP
“แร่แรร์เอิร์ธ” คืออะไร ทำไมถึงสำคัญต่อเศรษฐกิจโลก
แร่แรร์เอิร์ธ (Rare Earth Elements – REEs) คือกลุ่มโลหะหายาก 17 ชนิดที่มีบทบาทสำคัญในอุตสาหกรรมเทคโนโลยีชั้นสูงของโลก ทั้งในปัจจุบันและอนาคต เช่น การผลิต โลหะผสม (Metal Alloy) ตัวเร่งปฏิกิริยาในอุตสาหกรรมยานยนต์และปิโตรเคมี อุตสาหกรรมเซรามิก แก้ว และสารเรืองแสง เช่น หลอด LED และจอแสดงผลต่าง ๆ
นอกจากนี้ แร่หายากยังถูกนำไปใช้ในเทคโนโลยีสมัยใหม่ อาทิ แบตเตอรี่แบบโซลิดสเตต แม่เหล็กถาวรประสิทธิภาพสูง ระบบกักเก็บพลังงาน และอุปกรณ์สำคัญในอุตสาหกรรมพลังงานสะอาด เช่น กังหันลม รถยนต์ไฟฟ้า และโทรศัพท์มือถือ จึงไม่น่าแปลกที่ประเทศมหาอำนาจอย่างสหรัฐฯ จะให้ความสำคัญกับแร่กลุ่มนี้ในฐานะ “ทรัพยากรเชิงยุทธศาสตร์ของโลกยุคใหม่”
แหล่งแร่แรร์เอิร์ธในประเทศไทย พบมากที่ไหนบ้าง
แม้ชื่อจะบ่งบอกว่า “หายาก” แต่ในความเป็นจริง แร่แรร์เอิร์ธสามารถพบได้ในเนื้อหินเกือบทุกชนิดในเปลือกโลก โดยในประเทศไทยพบว่าแหล่งแร่เหล่านี้กระจายตัวอยู่ทางฝั่งตะวันตกของประเทศ ตั้งแต่ภาคเหนือจรดภาคใต้ ได้แก่ จังหวัด เชียงราย แม่ฮ่องสอน เชียงใหม่ อุทัยธานี กาญจนบุรี ประจวบคีรีขันธ์ ชุมพร ระนอง พังงา และสุราษฎร์ธานี
การสำรวจพบว่า บริเวณดังกล่าวมีศักยภาพในการพัฒนาอุตสาหกรรมเหมืองแร่ที่เกี่ยวข้องกับเทคโนโลยีสะอาดในอนาคต เช่น การผลิตแม่เหล็กถาวร แบตเตอรี่ และวัสดุพลังงานขั้นสูง ซึ่งเป็นอุตสาหกรรมที่หลายประเทศกำลังแข่งขันกันลงทุน
RODGER BOSCH / AFP
ทำไมสหรัฐฯ สนใจ “แร่หายาก” ของไทย
สหรัฐฯ ต้องการลดการพึ่งพาการนำเข้าแร่แรร์เอิร์ธจากจีน ซึ่งปัจจุบันเป็นผู้ผลิตรายใหญ่ที่สุดของโลก การร่วมมือกับไทยจึงเป็นการกระจายความเสี่ยงและสร้างห่วงโซ่อุปทานใหม่ในภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ซึ่งมีทรัพยากรและเสถียรภาพทางการเมืองที่เอื้อต่อการลงทุนระยะยาว
อีกทั้งประเทศไทยยังมี ฐานข้อมูลทรัพยากรแร่กว่า 40 ชนิด ครอบคลุมพื้นที่ราว 19% ของประเทศ โดยเฉพาะแร่หินเกลือและกลุ่มแร่หายากที่มีแนวโน้มพัฒนาเชิงพาณิชย์ได้ในอนาคต ทำให้ไทยกลายเป็นหนึ่งในประเทศที่สหรัฐฯ มองว่าเป็น “หุ้นส่วนเชิงกลยุทธ์ด้านแร่ธาตุสำคัญ” ในภูมิภาค
สรุป: แรร์เอิร์ธ – โอกาสใหม่ของไทยในเวทีโลก
“แร่แรร์เอิร์ธ” ไม่ใช่เพียงแร่หายากในชื่อเท่านั้น แต่คือทรัพยากรสำคัญที่ขับเคลื่อนโลกแห่งเทคโนโลยี หากไทยสามารถบริหารจัดการและพัฒนาทรัพยากรเหล่านี้อย่างยั่งยืน ก็อาจกลายเป็นกุญแจสำคัญในการผลักดันประเทศสู่ศูนย์กลางอุตสาหกรรมเทคโนโลยีสะอาดของเอเชียในอนาคต
